Partner serwisu
Tylko u nas
05 marca 2020

Zło konieczne? Zarządzanie ryzykiem w przedsięwzięciach budowlanych

Kategoria: Artykuły z czasopisma

Podstawowym warunkiem skutecznego zarządzania projektem powinno być zintegrowanie zarządzania ryzykiem ze wszystkimi procesami zarządzania projektem. Niestety, zarządzanie ryzkiem jest często traktowane jako zło konieczne.

Zło konieczne? Zarządzanie ryzykiem w przedsięwzięciach budowlanych

Dokładna definicja ryzyka nie została dotąd określona, a jego miary budzą kontrowersje. Jest to zaskakujące, ponieważ ryzyko towarzyszy praktycznie wszystkim działaniom podejmowanym przez człowieka.

Komisja Europejska stoi na stanowisku, że ryzyko powinno definiować się jako dowolny czynnik, zdarzenie lub wpływ, który zagraża pomyślnemu zakończeniu projektu w odniesieniu do czasu, kosztów oraz jakości. Z kolei ryzyko wg PMBOK (A Guide to the Project Management Body of Knowledge) definiowane jest jako prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji, która może oddziaływać na dalszy przebieg projektu – jego jakość, zakres, koszty i/lub harmonogram. Istotne jest, że wpływ ten może być zarówno pozytywny, jak i negatywny. Ponadto może wpływać pozytywnie na jeden, a negatywnie na inny obszar tego samego projektu. W związku z tym celem zarządzania ryzykiem wg metodyki PMBoK® Guide jest maksymalizacja prawdopodobieństwa i siły oddziaływania ryzyka pozytywnego oraz minimalizacja tychże dla ryzyka negatywnego.

Jak widać z przytoczonych wyżej definicji, podejście do tematu nie jest jednoznaczne. KE za ryzyka uznaje czynniki, które który zagrażają pomyślnemu zakończeniu projektu w odniesieniu do czasu, kosztów oraz jakości, zaś PMBoK podkreśla, że wpływ ryzyka na projekt może być zarówno pozytywny, jak i negatywny.

Rozpatrując różne definicje ryzyka można powiedzieć, że charakteryzuje się ona dwoma głównymi czynnikami: prawdopodobieństwem wystąpienia określonego niebezpieczeństwa oraz jego wpływem lub skutkami.

Według PMBoK ryzyko może mieć jedną lub wiele przyczyn, a w razie jego wystąpienia może wpłynąć na jeden lub wiele sposobów negatywnie, lub pozytywnie na cele projektu.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem jest bardzo istotnym elementem wszystkich procesów związanych z zarządzaniem projektem. Projekty infrastrukturalne są specyficznym połączeniem projektów budowlanych oraz technologicznych, w swoim przebiegu charakteryzują się ryzykiem właściwym zarówno projektom budowlanym, jak i technologicznym. W związku z tym, zarządzanie ryzykiem w takich projektach musi uwzględniać czynniki ryzyka charakterystyczne dla obu typów projektów. Zarządzanie ryzykiem rozumie się, jako podejmowanie działań mających na celu:

rozpoznanie;

ocenę;

sterowanie ryzykiem;

kontrolę podjętych działań.

Cel zarządzania to ograniczanie ryzyka oraz zabezpieczanie się przed jego skutkami. Celem rozpoznania – identyfikacji – jest określenie rodzajów ryzyka, które wiążą się z rozważaną inwestycją. Ich prawidłowe rozpoznanie jest o tyle istotne, że umożliwia inwestorowi podjęcie działań mających na celu zabezpieczenie się przed nimi lub ich redukcję.

Oceny ryzyka dokonuje się stosując różne mierniki. Ich wybór zależy od rodzaju ryzyka, jakie podlega ocenie. Dzięki kwantyfikacji możliwe jest wskazanie tych czynników ryzyka, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Sterowanie rozumie się jako podejmowanie działań mających na celu ograniczenie ryzyka do dopuszczalnych rozmiarów. W sterowaniu ryzykiem wyróżnić można dwa zasadnicze podejścia:

aktywne, polegające na oddziaływaniu na przyczyny ryzyka,

pasywne, koncentrujące się na zabezpieczaniu przed ewentualnymi stratami.

W ramach podejścia aktywnego, inwestor może podejmować następujące działania:

unikanie ryzyka – wiąże się z zaniechaniem inwestycji, gdy jest ona obarczonae zbyt dużym ryzykiem,

działania prewencyjne – mają na celu zapobieganie zdarzeniom losowym,

przenoszenie ryzyka na inne podmioty – wiąże się z transferem odpowiedzialności za pokrycie ewentualnych strat. Może ono przyjmować takie formy, jak np.: ubezpieczenia, gwarancje, poręczenia, transakcje terminowe,

dywersyfikacja – ma na celu zmniejszenie poziomu ryzyka przez angażowanie się w różne działalności, których stopy zwrotu są mniej niż absolutnie dodatnio skorelowane.

Wszystkie etapy procesu zarządzania ryzykiem są ze sobą wzajemnie powiązane. Dlatego też zarządzanie ryzykiem powinno być traktowane jako powtarzający się proces, a nie jako odrębne fazy identyfikacji, oceny, łagodzenia i kontroli podjętych działań. Wielowymiarowość i wieloaspektowość ryzyka oraz jego istotny wpływ na osiągnięecie zakładanych rezultatów projektu wymaga kompleksowej analizy.

Niestety, jak wynika z mojej praktyki zawodowej, w projektach budowlanych zarządzanie ryzykiem traktowane jest często jako „zło konieczne”. Występuje zwykle pobieżny etap rozpoznania i oceny ryzyka, zaś sterowanie i kontrola podjętych działań praktycznie się nie pojawia. Dlatego tak często materializują się ryzyka charakterystyczne dla procesów budowlanych, takie jak m.in.:

błędne założenia w fazie planowania,

nieprawidłowe kontrakty na realizację,

nieprawidłowy lub niekompletny projekt lub/i analiza środowiskowa,

niewłaściwe oszacowanie czasu niezbędnego na realizację,

opóźnienia wniosków o zmiany, składanych przez interesariuszy,

zastrzeżenia/protesty społeczności lokalnych,

niedoświadczony personel/utrata kluczowego personelu,

zła definicja i brak zrozumienia celu projektu,

problemy z komunikacją w zespole projektowym i brak koordynacji działań,

które ostatecznie doprowadzają do opóźnień w realizacji, przekroczenia budżetu czy zrealizowania projektu w „okrojonej” formie. Częstym problemem są również kłopoty z zapewnieniem finansowania projektów, które negatywnie wpływają na realizację projektów.

Nie ma jeszcze komentarzy...
CAPTCHA Image


Zaloguj się do profilu / utwórz profil
ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ