W momencie powstawania niniejszego artykułu branża wodociągowo-kanalizacyjna nadal czeka na konkretny projekt nowelizacji tzw. ustawy branżowej. W opublikowanych kilka miesięcy temu dość lakonicznych założeniach zapowiadanej nowelizacji znalazła się m.in. deklaracja, że „zaproponowane rozwiązania prawne z jednej strony będą zgodne z oczekiwaniami strony samorządowej zmierzającymi do ponownego powierzenia gminom kompetencji do zatwierdzania taryf, a z drugiej zaś strony zapewnią realizację wniosków Najwyższej Izby
Kontroli w zakresie uniknięcia konfliktu interesów oraz ochrony interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych” [1].

Mając nadzieję, że rządowe deklaracje o konieczności zmiany aktualnego modelu taryfowego zostaną wreszcie zmaterializowane i będziemy mogli poddać wszechstronnej analizie „nowy” materiał normatywny, warto zainteresować się wnioskami, jakie płyną po lekturze najnowszych orzeczeń dotyczących kształtowania taryf. Rzecz jasna, ramy niniejszego opracowania nie pozwalają na prezentację pełnego
spectrum „wskazówek”, jakie branży i regulatorowi niejako udzielają sądy administracyjne, rozstrzygając spory powstałe na kanwie zatwierdzania taryf, niemniej uwaga zostanie skupiona na trzech istotnych kwestiach, tj. amortyzacji, klauzulach generalnych i deszczówce w taryfach.

Amortyzacja

Punktem wyjścia dla niniejszych rozważań będzie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lutego 2024 r. (I GSK 1223/23), w którym sąd m.in. przypomniał, że przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne ustalają niezbędne przychody, uwzględniając w szczególności: koszty związane ze świadczeniem usług, poniesione w latach obrachunkowych obowiązywania poprzedniej taryfy, ustalone na podstawie ewidencji księgowej, z uwzględnieniem planowanych zmian tych kosztów w okresie obowiązywania taryfy. Z kolei z § 6 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia taryfowego wynika, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ustala niezbędne przychody
na podstawie kosztów w okresie obrachunkowym poprzedzającym wprowadzenie nowej taryfy na potrzeby obliczenia cen i stawek opłat planowanych na 3 lata obowiązywania taryfy. Uwzględnia tu w szczególności koszty eksploatacji i utrzymania ponoszone w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, w tym amortyzację lub odpisy umorzeniowe ustalane zgodnie z przepisami o rachunkowości od wartości początkowej środków trwałych metodą liniową, niezależnie od źródeł ich finansowania.

Cały artykuł do przeczytania w wydaniu 4/2024 czasopisma Kierunek Wod-Kan