Taryfa a koszty działalności. Refleksji kilka…
Każde przedsiębiorstwo wod-kan musi przedstawić wniosek taryfowy do zatwierdzenia przez Wody Polskie. Przyjrzyjmy się kilku wybranym pozycjom kosztów działalności spółek wodociągowo-kanalizacyjnych, które mają znaczący wpływ na wysokość taryfy – w szczególności amortyzacji, wynagrodzeniom oraz podatkowi od nieruchomości.
Koszty amortyzacji są jedną z kluczowych pozycji w strukturze kosztów działalności przedsiębiorstwa wod-kan. Na początku obowiązywania taryf toczyły się długie i gorące dyskusje nad tym, czy można do niej wliczać koszty amortyzacji środków trwałych sfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Argumentem przeciwko ich wliczaniu było to, że przedsiębiorstwa pieniądze ,,dostały” – w związku z tym nie mogą obciążać nimi odbiorców. Dyskusja nader dziwna i pokazująca nieznajomość działalności przedsiębiorstwa i jego finansów (nie mówiąc już o ustawie o rachunkowości czy ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych) przez urzędników i decydentów Wód Polskich. Niemniej pokłosie tego rozumowania dalej funkcjonuje. Wynika ono po części z tego, że jednostki budżetowe nie muszą naliczać kosztów amortyzacji i część z nich faktycznie tego nie robi.
Amortyzacja a wartość pieniądza w czasie
Najogólniej amortyzacja to koszty ponoszone z tytułu planowanych odpisów zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Inaczej mówiąc – posiadane środki trwałe, np. składające się na oczyszczalnię ścieków, system odprowadzania ścieków, trzeba w przyszłości odtworzyć. Pracujące maszyny, urządzenia nie są wieczne, mają swój czas eksploatacji. Stąd w przyszłości trzeba je wymienić, co oznacza, że musimy przyszły zakup tych środków sfinansować. W konsekwencji należy powyższy koszt ująć już w cenie usługi, niezależnie skąd pozyskaliśmy środki finansowe na realizację tychże inwestycji.
Problem jest generalnie szerszy. Mianowicie w cenie za usługę należałoby też, oprócz kosztów amortyzacji wynikających z planowanych odpisów, uwzględnić wartość pieniądza w czasie, np. z tytułu inflacji, która obecnie dość mocno ,,gnębi” przedsiębiorstwa, jak i też samych odbiorców. W konsekwencji cena za realizowane usługi powinna być jeszcze wyższa. Należy pamiętać również o tym, że technologie się zmieniają i kolejna inwestycja nie będzie kosztować tyle samo. Szeroko rozumiana ochrona środowiska jest coraz ważniejsza i ma wpływ na koszty nowo zakupionych maszyn i urządzeń.
Błąd w zarządzaniu finansami
Brak naliczania kosztów amortyzacji lub sztuczne jej zaniżanie dla osiągnięcia obniżonej kalkulacji taryfy to zasadniczy, wręcz nawet kardynalny błąd w zarządzaniu finansami tego typu przedsiębiorstw. Koszty nie znikają. One i tak się odnajdą w postaci np. braku środków na odtworzenie majątku przedsiębiorstwa.
Być może na bieżąco ładnie to ,,wygląda” – mniejsze koszty działalności przedsiębiorstwa wod-kan, niższe ceny, odbiorcy zadowoleni, politycy i urzędnicy również. Niestety to tylko chwilowe uczucie szczęścia. Ekonomiki przedsiębiorstwa nie da się oszukać – po prostu nie będzie można w przyszłości odtworzyć majątku przedsiębiorstwa i np. woda będzie niezdatna do picia. Sam pamiętam jak na dworcu wrocławskim ponad 30 lat temu piłem herbatę pełną chloru, której po prostu nie dało się pić. Czyż chcemy powrotu do tej sytuacji, powrotu niechlubnej przeszłości?
Komentarze