Jak wskazuje ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków, organ ma 45 dni od dnia otrzymania wniosku na jego ocenę, analizę i wydanie decyzji. Z doświadczenia wynika jednak, że w niektórych Regionalnych Zarządach Gospodarki Wodnej takie postępowania trwają często miesiącami, a nawet latami (część wniosków złożonych wiosną 2018 r. wciąż nie została zatwierdzona). Praktyka wskazuje, że wnioskodawca bywa wielokrotnie wzywany do uzupełniania lub poprawienia wniosku i to nie tylko w zakresie przewidzianym ustawą, co wpływa na długotrwałość i uciążliwość postępowania.

Wniosek taryfowy powinien zawierać następujące elementy:

• określenie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego i gminy, na terenie której ono działa,
• wskazanie gminy, na terenie której ma obowiązywać taryfa wraz z okresem jej obowiązywania,
• projekt taryfy wraz z jego uzasadnieniem; ustawodawca wskazał również istotne elementy, które to powinny znaleźć się w projekcie uzasadnienia wniosku taryfowego.

Wzór wniosku wraz z załącznikami zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie określenia taryfy, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Wątpliwości przy składaniu wniosków

Na etapie tworzenia wniosku istotne jest właściwie przygotowanie uzasadnienia w taki sposób, aby pozostawało ono w korelacji z danymi zawartymi w tabelach i nie pozostawiało wątpliwości w zakresie przyjętych przez wnioskodawcę założeń. Jednak jak pokazuje praktyka, bywa to problematyczne z uwagi chociażby na pewnego rodzaju rozbieżności w zakresie wymogów stawianych przez ustawę oraz wymogów, o których mowa w rozporządzeniu wykonawczym. Kolejnym utrudnieniem bywają wymogi organu, które często nie znajdują uzasadnienia w przepisach prawa, a skutkują wielokrotnymi wezwaniami do przedłożenia dodatkowych wyjaśnień, uzupełnień wniosków, czy też nawet przedłożenia ,,poprawionego projektu taryfy”. Warto tutaj posłużyć się przykładem w zakresie wypełniania danych w tabeli C i D, o których mowa w rozporządzeniu taryfowym, tj. ustalenia poziomu niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego i ich alokacji według taryfowych grup odbiorców usług w okresie obowiązywania taryf. Spotykamy się z sytuacjami, kiedy to organ wymaga, aby wartości wskazane odpowiednio w tabeli C i D były tożsame w momencie, gdy brak jest podstaw prawnych do takich żądań, w szczególności zaś kiedy przedsiębiorstwo stosuje opłatę abonamentową. Sprostanie żądaniom organu bywa zatem długotrwałe lub wręcz niemożliwe – na tyle, że może również prowadzić do wydania decyzji odmawiającej zatwierdzenia taryfy z jednoczesnym obowiązkiem do przedłożenia jej poprawionego projektu.

Kolejną budzącą wątpliwości praktyką, jest kwestionowanie wysokości marży zysku, a raczej podstawy prawne dla organu uzasadniające tę praktykę. Zasadą jest, że wysokość marży zysku zależy m.in. od potrzeb inwestycyjnych przedsiębiorstwa, może stanowić swoiste ,,zabezpieczenie” w przypadku wystąpienia tzw. niedoszacowania kosztów na kolejne lata obowiązywania taryfy, przede wszystkim jednak przedsiębiorstwa prowadzą działalność wodociągowo-kanalizacyjną dla zysku i organ nie może tego faktu kwestionować. Niewątpliwie zatem zasadne jest zabezpieczenie interesu przedsiębiorstwa na wypadek wystąpienia niemożliwych do przewidzenia okoliczności. Nie można się przy tym zgodzić ze stanowiskiem wielu organów regulacyjnych, mówiącym o konieczności zawarcia we wniosku jednolitej dla taryfy wodociągowej i kanalizacyjnej marży zysku. Uzasadnieniem dla zróżnicowania wysokości marży zysku mogą być chociażby różne potrzeby inwestycyjne. Niezasadne jest stanowisko prezentowane przez wiele organów regulacyjnych odnośnie sztywnej górnej granicy marży zysku na poziomie 5%, ani tym bardziej podstawy prawne tego twierdzenia na jakie organy się powołują.

Najważniejsze kwestie

Kompletny wniosek taryfowy powinien zawierać projekt taryfy wraz z jego uzasadnieniem, do którego należy, zgodnie z art. 24 b ust. 3-6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków, dołączyć:

1. sprawozdanie finansowe za ostanie trzy lata,
2. plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych,
3. informację o ilości zakupionej wody lub informację o ilości odprowadzonych ścieków,
4. uzupełnione tabele od lit. A do lit. I, o których mowa w rozporządzeniu wykonawczym.

Ponadto, zgodnie z rozporządzeniem, wniosek powinien zawierać pierwszą stronę zgodną ze wzorem stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w tym z:

1. określeniem organu, do którego kierowany jest wniosek;
2. dane przedsiębiorstwa, które składa wniosek (ze wskazaniem danych teleadresowych osoby, która została wskazana wyznaczona do kontaktu w sprawie wniosku).

Do wniosku należy dołączyć następujące załączniki:

1. projekt taryfy (art. 24b ust. 4 pkt 1 ustawy),
2. uzasadnienie projektu taryfy (art. 24b ust. 4 pkt 2 ustawy),
3. sprawozdanie finansowe za ostanie trzy lata obrotowe (art. 24b ust. 6 pkt 1 ustawy),
4. wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych (§ 7 rozporządzenia),
5. informację o ilości zakupionej przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wody i jej cenie lub informację o ilości ścieków wprowadzonych do urządzeń niebędących w posiadaniu tego przedsiębiorstwa i cenie za ich wprowadzenie – za ostatnie 3 lata obrotowe (art. 24b ust. 6 pkt 3 ustawy),
6. wypełnione tabele od lit. A do lit. I.

Warto mieć na uwadze fakt, że w rozdziale I wniosku powinna znaleźć się informacja o rodzaju prowadzonej działalności, tj. czy przedsiębiorstwo prowadzi działalność tylko w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków, czy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, bądź też w obu tych przypadkach. Zakres prowadzonej działalności ma bowiem wpływ na poziom kosztów, a także samą strukturę taryf.

Artykuł został opublikowany w nr 4/2020 magazynu Kierunek Wod-Kan