Jednocześnie kontynuowane są prace na rzece Strug i Zalewie Rzeszowskim. Dzięki realizacji pierwszej inwestycji zwiększono bezpieczeństwo mieszkańców na obszarze ponad 400 ha. Z kolei rewitalizacja Zalewu przyczyni się do poprawy jakości jego wody i podwojenia potencjału retencyjnego, co przełoży się na skuteczniejsze przeciwdziałanie skutkom suszy i powodzi.

 

Próby rozwiązania problemu powodzi miejskich

Wody Polskie realizują kolejne kompleksowe działania dla rozwiązania problemu powodzi miejskich, jakie pojawiają się w ostatnich latach w stolicy Podkarpacia. Postępujące zmiany klimatyczne sprawiają, że z roku na rok intensyfikuje się skala podtopień Rzeszowa wywołanych przez nawalne deszcze. Problem potęguje brak odpowiedniego systemu kanalizacji deszczowej oraz przepełnione odprowadzalniki wód opadowych. Dla stworzenia systemowej ochrony przed skutkami powodzi miejskich zostanie opracowana koncepcja obejmująca trzy rzeszowskie osiedla. Kontynuowane będą również prace zabezpieczające na rzece Strug a dodatkowo, zgodnie z planem, już w tym roku zakończą się prace odmuleniowe na rzeszowskim zalewie. Z okazji podpisania umowy na opracowanie koncepcji technicznej dla przeciwdziałania powodziom błyskawicznym na terenie Rzeszowa, odbyła się konferencja prasowa z udziałem Ewy Leniart Wojewody Podkarpackiego, Prezesa Wód Polskich Przemysława Dacy i Dyrektora Wód Polskich w Rzeszowie Małgorzaty Wajdy.

Od kilku lat coraz częściej pojawia się zjawisko powodzi błyskawicznych. Przypominam, że miasta powinny przygotowywać plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Jednak jako Wody Polskie wychodzimy naprzeciw mieszkańcom Rzeszowa i przygotujemy opracowanie koncepcji zabezpieczenia przed tzw. powodziami błyskawicznymi osiedli: Budziwój, Biała i Matysówka. Będziemy także dążyć do zmian legislacyjnych, które nałożą na polskie miasta obowiązek analiz zarządzania ryzykiem powodziowym od strony miasta - powiedział Prezes Przemysław Daca.

 

Zwiększenie zabezpieczeń przed powodziami w Rzeszowie

Wody Polskie w Rzeszowie zakończyły postępowanie przetargowe na opracowanie koncepcji technicznej pn. „Określenie zagrożenia powodziowego w zlewni cieków: Strug, Hermanówka, Matysówka, Młynówka, Czekaj i Rów W1” dla zabezpieczenia przed tzw. powodziami błyskawicznymi rzeszowskich osiedli: Budziwój, Biała i Matysówka. To pierwszy z elementów dużego przedsięwzięcia ujętego w aktualizacji Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym pn.: „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w zlewni rzeki Malawka, Przyrwa, Matysówka, Mikośka, Paryja, Czekaj”.

 

Aktualizacja Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym

Koncepcja obejmie łącznie niemal 100 km rzeszowskich rzek i ich dopływów, co pozwoli zidentyfikować skalę i główne przyczyny zagrożenia powodziowego. Dzięki temu możliwe będzie wypracowanie rozwiązań technicznych i nietechnicznych, które pozwolą na minimalizację lub redukcję zagrożeń powstałych w wyniku powodzi opadowych i błyskawicznych. Opracowanie obejmie swoim zasięgiem siedem cieków z dopływami, o łącznej powierzchni zlewni 81 km² – również poza obszarem miasta Rzeszów.

Autorem opracowania będzie firma Arcadis sp. Z o.o., która ma bardzo duże doświadczenie w zakresie modelowania hydraulicznego oraz realizacji projektów z obszaru gospodarki wodnej i zarządzania ryzykiem powodziowym. Wartość umowy wynosi prawie 850 tys. zł. Wykonanie koncepcji nastąpi w ciągu najbliższych 11 miesięcy i będzie się składać z czterech etapów:

• prace geodezyjne, obliczenia hydrologiczne i budowa modeli dla stanu istniejącego (do października br.)
• wykonanie wariantowych analiz hydraulicznych (grudzień br.)
• budowa modeli hydraulicznych uwzględniających sieć rzeczną i kanalizację deszczową (marzec 2023)
• wariantowe analizy hydrauliczne i wybór optymalnych rozwiązań projektowych (maj 2023)

Symulacje i modele hydrologiczne będą niezwykle dokładne, gdyż obliczenia zostaną wykonane metodyką deszczu nawalnego o zmiennej intensywności w czasie. Pozwoli to, w przeciwieństwie do standardowych obliczeń wykonywanych dla wielkopowierzchniowych zlewni rzecznych, na symulację pracy sieci (zarówno kanalizacyjnej jak i rzecznej) w warunkach większego obciążenia jednostkowego, które nie jest odwzorowywane z wykorzystaniem standardowych metod wykorzystywanych do projektowania.

Opracowanie obejmie nie tylko zagrożenie powodziowe generowane przez cieki administrowane przez Wody Polskie, ale również uwzględni wydajność sieci kanalizacyjnej, zabudowę urbanistyczną oraz aktualne uszczelnienie zlewni – które ma znaczący wpływ na powstawanie powodzi błyskawicznych. Będzie stanowiło ono podstawę do sukcesywnego zlecania kolejnych dokumentacji projektowych zarówno dla Wód Polskich w zakresie koryt cieków, jak i dla samorządu w zakresie rozbudowy sieci kanalizacyjnej i dalszego zagospodarowania przestrzeni miejskich.

 

Prace na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców doliny Strugu

Równolegle z opracowywaniem dokumentacji koncepcyjnych, kontynuujemy prace których celem jest zabezpieczenie terenów o powierzchni 433 ha położonych nad rzeką Strug. Zgodnie ze złożoną w październiku ubiegłego roku deklaracją, w grudniu 2021 r zakończył się pierwszy etap inwestycji obejmujący odcinek na wysokości ulic Gombrowicza i Miłosza. W ramach prac o wartości 5,9 mln zł umocniono odcinkowo dno oraz zabezpieczono skarpy Strugu w miejscach, w których rzeka zagrażała budynkom i obiektom infrastruktury komunikacyjnej i technicznej. W ramach działań kompensacyjnych, wykonano tarliska i schronienia dla zwierząt strefy przybrzeżnej.

Wody Polskie w Rzeszowie na początku czerwca br. ogłoszą wszczęcie postępowania przetargowego na drugi – ostatni etap prac. Roboty obejmą odcinki Strugu o łącznej długości 3,3 km oraz odcinek potoku Hermanówka o długości 110 m. Wartość kosztorysowa tego etapu wynosi 26,2 mln zł. Z uwagi na liczne obostrzenia wynikające z decyzji środowiskowej, roboty zostaną zakończone w IV kwartale 2024 roku. Ich realizacja zwiększy ochronę przeciwpowodziową mieszkańców tego zurbanizowanego obszaru.

 

Prace na Zalewie Rzeszowskim na ukończeniu

Do końca tego roku zakończą się prace związane z odmulaniem Zalewu Rzeszowskiego na rzece Wisłok. Do chwili obecnej wydobyto i wywieziono około 500 tys. m³ osadów, które spoczywały na dnia zbiornika. Aktualnie do wykonania pozostaje już ostatnia faza prac, w ramach której w okresie od sierpnia do grudnia zostanie wywiezione 180 tys. m³ namułów. Dzięki temu nastąpi poprawa jakości wody w Zalewie oraz podwojenie jego potencjału retencyjnego – z 670 tys. m³ do 1,2 mln m³. Wartość robót tej ważnej dla Rzeszowa inwestycji to 68,3 mln zł.

Dla minimalizacji wpływu głównej części prac na środowisko naturalne, zgodnie ze wskazaniami Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, realizowano je w cyklach, jedynie w okresach jesienno-zimowych. Ponadto dzięki przyjętej technologii i dobrej organizacji robót, udało się ograniczyć do minimum potencjalne uciążliwości dla mieszkańców Rzeszowa. Przedsięwzięcie rozpoczęte w lipcu 2019 roku, z uwagi na usytuowanie w centrum miasta oraz ilość urobku konieczną do wywiezienia poza Rzeszów, było niezwykle skomplikowane logistycznie. Jednak pomimo różnych trudności napotkanych w trakcie realizacji inwestycji, roboty zakończą się zgodnie z pierwotnym harmonogramem i podpisaną umową z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.