Partner serwisu
09 kwietnia 2020

125 lat Przekopu Wisły

Kategoria: Aktualności

125 lat minęło od wybudowania sztucznego ujścia Wisły, tzw. Przekopu Wisły. Od 1895 roku skutecznie zabezpiecza on Żuławy Wiślane, w tym Gdańsk, przed powodziami.

125 lat Przekopu Wisły

Przekop Wisły - nowe ujście Wisły powstało w latach 1890 - 1895 pomiędzy miejscowościami Mikoszewo i Świbno. Decyzje o realizacji inwestycji podjęto po serii powodzi zatorowych, które wyrządziły Żuławom ogromne straty. Bieg nowego koryta wyznaczono wzdłuż Przemysławy - odnogi wiślanej. W celu zapewnienia lepszych warunków odpływu wód wiślanych i lodów wybudowano nowy kanał o szerokości od 250 do 400 m, który jest zabezpieczony walami przeciwpowodziowymi o wysokości do 10 m. Kanał ten skrócił bieg Wisły o 10 km i nazywany jest Przekopem Wisły.

Przedsięwzięcie uzupełniono budową śluzy komorowej w Przegalinie, która odcięła odnogę delty Wisły, zwaną obecnie Martwą Wisłą. Biegnie ona od miejscowości Błotnik przez Sobieszewo do Górek Wschodnich. Od tej pory odpływ wszystkich wód wiślanych skoncentrowany został w Przekopie Wisły w Świbnie.

Od uruchomienia Przekopu nie odnotowano na Żuławach powodzi zatorowej o charakterze katastrofy.

Dodatkowym efektem budowy przekopu było powstanie wyspy Sobieszewo, dzielnicy Gdańska otoczonej ze wszystkich stron wodą.

Jeszcze w XIX wieku ujście Wisły wyglądało zupełnie inaczej niż znane nam dzisiaj. Była to rozgałęziona delta, która  sprzyjała powstawaniu zatorów lodowych, wywołujących regularnie wylewy rzeki na obszarze żuławskim. Powtarzające się powodzie powodowały ogromne straty ekonomiczne, społeczne i ekologiczne. Władze pruskie, po katastrofalnej powodzi w roku 1888, gdy zalany został także Gdańsk, zdecydowały się na działania zapobiegawcze. Ruszył wtedy projekt regulacji ujściowego odcinka Wisły, w tym zbudowania Przekopu Wisły.

Wybudowanie Przekopu nie zakończyło problemów z zagrożeniem powodziowym ujściowego odcinka Wisły. Już kilka lat po zakończeniu budowy okazało się, że osady niesione przez nurt rzeki zamulają sztuczne ujście. Zrodziło to potrzebę wydłużania Przekopu po to aby skoncentrować nurt i „zmusić” tym samym rzekę do wynoszenia osadów, lodu i wód powodziowych głębiej do Zatoki Gdańskiej.

Oprócz wybudowanej infrastruktury (Przekopu, ostróg i śluz) o bezpieczeństwo przeciwpowodziowe dba flota lodołamaczy Wód Polskich. Praca lodołamaczy zapobiega powstawaniu zatorów lodowych w odcinku ujściowym i całym dolnym biegu Wisły. M.in. na potrzeby tych statków prowadzona jest obecnie przebudowa Węzła Wodnego Przegalina. Ma tam powstać nowoczesna przystań dla jednostek pływających Wód Polskich.

Przebudowa Węzła Wodnego Przegalina to przede wszystkim remont komór śluz – północnej (zabytkowej, obecnie nieczynnej) i południowej, przeznaczonej do eksploatacji. Wyremontowane zostaną wrota, maszynownie i nabrzeża. Powstaną nowe budynki magazynowe i socjalny. Modernizacji podlega też automatyka sterująca śluzą. Budżet zadania to: 62 mln zł. Termin realizacji: do 30 września 2021.

Przebudowa Węzła Wodnego Przegalina jest jednym z zadań dofinansowanego przez Unię Europejską projektu Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Przekop Wisły, chociaż jest tworem człowieka stał się po latach naturalnym siedliskiem wielu gatunków zwierząt. M.in. rzadkich gatunków rybitw, ptaków siewkowatych i blaszkodziobych. Przyczynił się też do powstania rezerwatu Mewia Łacha, który usytuowany jest na terenach powstałych z piasku rumoszu skalnego niesionego przez Wisłę i prądy morskie.

źródło: gdansk.wody.gov.pl
Nie ma jeszcze komentarzy...
CAPTCHA Image


Zaloguj się do profilu / utwórz profil
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ