Partner serwisu
06 października 2017

Szkoda lokalizacyjna problemem przedsiębiorstw wod-kan?

Kategoria: Artykuły z czasopisma

Od stycznia 2017 r. obowiązuje nowy krajowy standard wyceny. Stanowi on podstawowe narzędzie w pracy biegłych sądowych, ustalających wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu bądź korzystanie z nieruchomości, przez które przebiegają urządzenia przesyłowe. Pojawia się pytanie: czy roszczenia o wypłatę odszkodowań za szkodę lokalizacyjną powstałą w związku z prawną lokalizacją urządzeń przesyłowych mogą obciążać przedsiębiorstwa wod-kan?

Szkoda lokalizacyjna problemem przedsiębiorstw wod-kan?

Od początku 2017 r. obowiązuje nowy krajowy standard wyceny, w oparciu o który biegli ustalają wartość służebności przesyłu i wynagrodzenia za jej ustanowienie oraz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorców przesyłowych[i]. Nie ulega wątpliwości, że wszelkie zagadnienia prawne związane z problematyką służebności przesyłu interesują przedsiębiorstwa wod-kan, szczególnie z uwagi na fakt, że mogą pociągać za sobą określone konsekwencje finansowe – w tym obowiązek wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz właściciela nieruchomości, przez którą przebiegają sieci.

Pojęcie szkody lokalizacyjnej

Szkoda lokalizacyjna nie jest pojęciem normatywnym – nie została zdefiniowana w przepisach prawnych. Najprościej rzecz ujmując, pojęcie to oznacza obniżenie wartości nieruchomości, spowodowane zmianą lub istotnym ograniczeniem sposobu korzystania z niej, powstałe na skutek prawnej lokalizacji urządzeń przesyłowych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu bądź decyzji ustalającej lokalizację inwestycji celu publicznego. W pewnych okolicznościach szkoda lokalizacyjna może być spowodowana także prawnym posadowieniem urządzeń służących do przesyłu wody i odprowadzania ścieków. Dodać należy, że szkoda lokalizacyjna jest niezależna od uszczerbku właściciela polegającego na dalszym obniżeniu wartości nieruchomości po faktycznym wybudowaniu urządzeń i wynika z samego faktu prawnej lokalizacji urządzeń.

Krajowy standard wyceny w aktualnym brzmieniu wyjaśnia, że pod pojęciem szkody lokalizacyjnej należy rozumieć szkodę rzeczywistą według art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 778), jeżeli lokalizacja urządzenia uniemożliwiła albo istotnie ograniczyła korzystanie z nieruchomości lub jej części w sposób dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem. Przywołany przepis ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uprawnia właścicieli nieruchomości (a także użytkowników wieczystych) do żądania od gminy wypłaty odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części wtedy, gdy w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone. Analogiczne uprawnienie przysługuje wówczas, gdy określone powyżej konsekwencje powstają w związku z wydaniem ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy bądź ustalającej lokalizację inwestycji celu publicznego.

Zmiany stanu prawnego

W obecnym stanie prawnym istnieje zatem wyraźna podstawa prawna, w oparciu o którą właściciel nieruchomości (użytkownik wieczysty) może domagać się kompensaty za szkodę wywołaną prawną lokalizacją urządzeń przesyłowych w ramach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji lokalizacyjnych (decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego bądź decyzji o warunkach zabudowy). Jest nią przywołany powyżej art. 36 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jednak, nie zawsze przepisy przewidywały takie uprawnienie.

Problem dotyczy przede wszystkim urządzeń, których prawna lokalizacja nastąpiła przed 1 stycznia 1995 r. Przepisy obowiązujące przed tą datą (wyjaśnić należy, że w tym dniu zaczęła obowiązywać ustawa z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, będąca poprzedniczką aktualnej ustawy planistycznej z 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym), nie umożliwiały właścicielom nieruchomości dochodzenia roszczenia o odszkodowanie z tytułu powstania szkody lokalizacyjnej. Obowiązujące wówczas akty prawne nie zawierały rozwiązania na kształt art. 36 ust. 1 dzisiejszej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Stąd też, niejednokrotnie, szkoda lokalizacyjna była kompensowana w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Cały artykuł został opublikowany w numerze 3/2017 kwartalnika "Kierunek wod-kan".

Nie ma jeszcze komentarzy...
CAPTCHA Image


Zaloguj się do profilu / utwórz profil
ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ